strona główna

ODPADY


Zwiększająca się masa nagromadzonych odpadów, zarówno przemysłowych jak i komunalnych, a także ich nielegalne lub niewłaściwe składowanie stanowią poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska. Problem racjonalnej gospodarki odpadami jest niezmiernie istotny gdyż w ciągu ostatnich lat wielkość nagromadzonych odpadów uległa podwojeniu.

Ustawa o odpadach (obowiązująca od 1.01.1998 roku) stworzyła podstawy prawne uporządkowania kwestii zarządzania i nadzoru nad gospodarką odpadami.Wprowadziła ona nową klasyfikację odpadów opartą na Europejskim Katalogu Odpadów oraz Europejskiej Klasyfikacji Odpadów.

Odpady przemysłowe stanowią ponad 90% całkowitej ilości odpadów powstających w Polsce.


Odpady niebezpieczne stanowią obecnie ok. 3,5% masy odpadów przemysłowych. W 1996 r. przemysł polski wytworzył ich blisko 5,2 mln ton (ok. 134 kg na 1 mieszkańca). Wskaźnik obciążenia jednostki produktu krajowego brutto wynosił około 0,04 kg/USD PKB.

Spadek, a następnie stabilizacja ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych mają swoje przyczyny przede wszystkim w zmianach struktury produkcji, w tym ograniczenia wydobycia węgla (odpady górnicze) oraz poprawie jego kaloryczności (odpady elektrowniane).

W 1996 r. wykorzystano prawie 70 mln ton odpadów przemysłowych, z tego ok. 60% wykorzystano głównie w budownictwie i robotach inżynieryjno-drogowych. W największym stopniu wykorzystuje się żużle hutnicze, popioły lotne z procesów spalania węgla kamiennego, wapno pokarbidowe oraz odpady górnicze. W okresie od 1985 roku wskaźnik wykorzystania odpadów przemysłowych uległ tylko niewielkiemu zwiększeniu z 50,2% w 1985 r. do 55,8% w 1996 r.

Unieszkodliwianie odpadów przemysłowych w Polsce prowadzone jest obecnie na stosunkowo małą skalę i odbywa się przede wszystkim w instalacjach przemysłowych pracujących na potrzeby zakładów - właścicieli tych instalacji. Wolny rynek usług w tym zakresie dopiero powstaje. Z ogólnej masy wytworzonych odpadów przemysłowych w 1996 r. unieszkodliwiono jedynie ok. 0,3 mln ton (0,2%). Wskaźnik ten utrzymuje się na podobnym poziomie od kilku lat. Natomiast w grupie odpadów niebezpiecznych unieszkodliwia się nieco ponad 0,2 mln ton, co stanowi ok. 4,1% tych odpadów wytworzonych w 1996 roku.

W 1996 r. skierowano na składowiska ok. 54,8 mln ton odpadów przemysłowych. Od ponad 10 lat zarówno bezwzględna ilość składowanych odpadów, jak ich udział w ogólnej masie wytworzonych odpadów przemysłowych corocznie maleje. W 1985 roku składowano 49,6%, a w roku 1996 - 44% odpadów wytworzonych.

Skład, właściwości i ilość gromadzonych odpadów komunalnych w Polsce różnią się w porównaniu z odpadami komunalnymi powstającymi w wysoko rozwiniętych krajach Europy Zachodniej. Polskie odpady komunalne są niskokaloryczne (z małą ilością części palnych) i mocno zawilgocone.

W 1996 r. powstało ok. 44,7 mln m3 odpadów komunalnych stałych i ok. 15,2 mln m3 odpadów płynnych. Szacowany tonaż powstających odpadów komunalnych wynosił w latach dziewięćdziesiątych ok. 11-12 mln ton rocznie. W porównaniu do roku 1975 (ok. 6,5 mln ton) ich masa wzrosła blisko dwukrotnie, natomiast w latach 1985-1996 wielkość ta zwiększyła się o ok. 8%.

Składowanie na wysypiskach jest podstawowym sposobem postępowania z odpadami komunalnymi. Dotyczy to 98% wytwarzanych odpadów. W roku 1996 na 884 czynnych, wysypisk, o łącznej powierzchni 3058 ha, skierowano 43,8 mln m3 stałych i 15,2 mln m3 płynnych odpadów komunalnych. Nagromadzenie stałych odpadów komunalnych na czynnych wysypiskach szacowano w 1996 roku na średnio 143 m3/km2. W stosunku do 1980 roku oznacza to wzrost o prawie 15%.



początek strony